top of page

“ALEMOALE TUUPE TEGOARE”  (1)

Kwartiermaken in Gent en Sleidinge (België)

Inleiding.

17 januari 2013. De sneeuw blijft al een hele week liggen Bij één van de busjes waarmee we de bijna 200km lange weg tussen Sleidinge (België) en Utrecht afleggen constateren we een mankement aan de verwarming. Het ijs vormt zich aan de binnenkant van de vensters. Wij, buurtbewoners, personeelsleden en (ex-)psychiatrische patiënten van het psychiatrisch centrum Gent-Sleidinge (campus Sleidinge),  zijn op weg naar Doortje Kal voor een interview. In onze Kioskbijeenkomsten, de afgelopen weken, hebben we het bezoek voorbereid. In mei zal ze dan weer onze centrale gast zijn op de studiedag Kwartiermaken in Gent. We zijn zelf de  initiatiefnemers voor deze studiedag. Het interview dat we in Utrecht afnemen zal samen met dat van de andere sprekers gebundeld worden in ons Kiosktijdschrift. Deze uitgave van ons blad wordt het programmaboekje voor de studiedag. 

 (1)Gents dialect voor “allemaal samen”

 

 

Deze tekst verscheen in 

"Verder met Kwartiermaken (naar de verwelkoming van het verschil)"

(Redactie:Doortje Kal, Rutger Post en jean Pierre Wilken) (uitgeverij Tobi Vroegh, 2013)

 

 

 

WONEN: EEN BENADERING VANUIT DE BEGRIPPEN TIJD EN RUIMTE

 

Inleiding.

Bij de start van het werk aan huis bij cliënten met een psychische kwetsbaarheid hebben we in Vlaanderen heel wat geleerd van het Nederlandse model. Op technisch vlak ontdekken we veel werkbare methodes(1).  Toch ontbreekt een kijk op de essentie van ons werk. In dit artikel poog ik rond wonen een schets te geven vanuit de begrippen tijd en ruimte. Als de bewoner zich niet geherbergd weet in zijn woning en als de vertrouwdheid met de dingen ontbreekt dan is het wonen zelf zeer problematisch geworden en is zorg aan huis aangewezen.  Deze zorg is bij uitstek aangewezen als de bewoner zelfs geen zorgvraag meer kan formuleren. In een eerste casus wil ik tonen hoe een hulpverlener bij een cliënt de vertrouwdheid met de dingen kan installeren door zelf de dingen te bekijken als dingen. Noties zoals “dingen” en “objecten” zorgen ervoor dat we de verschillende manier van ervaren tussen cliënt en hulpverlener kunnen benoemen zodat deze laatste niet overspoeld wordt door de vervreemding en er uiteindelijk misschien voor op de vlucht gaat. Net door eerst zelf de vervreemding te kunnen ervaren, te kunnen verdragen en die ook met de cliënt te delen kan een sociale band ontstaan die eigen is aan die van gastheer en bezoeker. 

Ook bij bewoners die het wonen niet meer kunnen zien als verhuizen en als vernieuwen, met andere woorden als het tijdsperspectief totaal ontbreekt, is thuiszorg aangewezen. In een tweede casus laat ik zien wat er gebeurt als er geen hulpverlener aan huis komt om dit tijdsperspectief te installeren, namelijk het verlies van de woonplaats en een jarenlange opname.

 

 

 

dit artikel verscheen in "Tijdschrift voor Rehabilitatie en herstel" nummer 3, september 2013, p. 37-45

 

De samenleving biedt mensen met een psychiatrische achtergrond en bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke beperking niet al te veel kans op sociale integratie en maatschappelijke participatie. Kwartiermaken staat voor de poging een maatschappelijk klimaat te bevorderen waarin meer mogelijkheden ontstaan voor mensen in de marge om erbij te horen en mee te doen naar eigen wens en mogelijkheden. 
Volgens de van Dale is een kwartiermaker iemand die belast is met de voorbereiding van een onderneming, een wegbereider, een voorloper. De 'onderneming' is hier een gastvrije, inclusieve samenleving voor mensen die met uitsluiting te maken hebben. (Doortje Kal)

 

"Er is een verschil is tussen “herstel” en “kwartier maken”. Herstel is het versterken van de eigen kracht van bewoners, patiënten. Een andere term daarvoor is empowerment. Je kan dit doen door samen met hen naar buiten te gaan, hen meer verantwoordelijkheid geven enz. Bij kwartier maken gaat het dan weer over hoe de samenleving, de buitenwereld betrokken kan raken bij mensen die  een bepaalde kwetsbaarheid hebben of een psychiatrische achtergrond hebben. Ik vind dat jullie goed bezig zijn met jullie cliënten of patiënten. Vooral jullie gedichtenparcours vind ik heel erg kwartier maken. Jullie maken mensen die in een instelling weggestoken zitten of in beschut wonen verblijven heel zichtbaar. Jullie geven aan dat ze niet zo makkelijk hun weg in de samenleving vinden, maar je maakt vooral hun verlangen om erbij te horen zeer zichtbaar. " (Doortje Kal tijdens het interview met Kiosk op donderdag 17 januari 2013)

 

Wat is Kwartiermaken?

                   Het verschil met Herstel.

bottom of page